Grŵp Ystlymod Sir Caerfyrddin

Ar hyn o bryd mae CGBGC yn cynnal y dudalen hon ar ran Grŵp Ystlumod Sir Gaerfyrddin.

I gysylltu â Grŵp Ystlumod Sir Gaerfyrddin cysylltwch â Steve Lucas: s.lucas543@btinternet.com neu carmsbatgroup@gmail.com, yn hytrach na CGBGC.

Mae Grŵp Ystlumod Sir Gaerfyrddin yn grŵp bach o wirfoddolwyr, sy’n ymgymryd ag amrywiaeth o weithgareddau megis cyfrif clwydi, monitro ac arolygu yn ogystal â theithiau cerdded ystlumod, mewn gwahanol leoliadau o amgylch Sir Gaerfyrddin. Nid ydym yn cynnal arolygon ar gyfer penderfyniadau rheoli tir megis ceisiadau cynllunio ac nid ydym ychwaith yn ymwneud â rhoi sylwadau ar geisiadau cynllunio. Mae’r grŵp ystlumod yn gysylltiedig â’r Ymddiriedolaeth Cadwraeth Ystlumod.

Nodau’r grŵp

• Hyrwyddo gwarchodaeth, cadwraeth a lles ystlumod, eu mannau clwydo, cynefinoedd, mannau bwydo a gaeafgysgu yn Sir Gaerfyrddin
• Addysgu’r cyhoedd ac aelodau’r Grŵp am bob mater sy’n ymwneud ag ystlumod
• Hyrwyddo hyfforddiant aelodau ar gyfer trwyddedu fel gweithwyr ystlumod gwirfoddol

Beth rydyn ni’n ei wneud

Mae’r grŵp ystlumod yn datblygu rhaglen o waith arolygu ar draws Sir Gaerfyrddin lle mae diffyg data, o arolygon uwch i arolygon acwstig a hyd yn oed gweithgareddau yn ystod y dydd fel edrych mewn hen eglwysi am arwyddion o ddefnydd ystlumod. Mae gan y grŵp dudalen Facebook, lle bydd gwybodaeth am gynlluniau sydd ar ddod yn cael eu hysbysebu neu gallwch gysylltu â Steve Lucas am ragor o wybodaeth.

Wedi dod o hyd i Ystlum Wedi’i Sail, Wedi’i Anafu neu’n Sâl?

Anaml y daw ystlumod i’r ddaear, oni bai eu bod wedi blino’n lân, yn sâl neu wedi’u hanafu. Os byddwch yn dod ar draws ystlum daear, mae’n bwysig eich bod yn cymryd camau i gael yr ystlum i ddiogelwch ac i ffwrdd o berygl gan ysglyfaethwyr, ond hefyd i amddiffyn eich hun. Mae tystiolaeth o ddod i gysylltiad â straen arbennig o firws y gynddaredd wedi’i chanfod mewn un rhywogaeth yn unig o ystlum, ac yna dim ond mewn ychydig iawn o ystlumod. Er bod y risg o’r gynddaredd yn fach iawn, rhaid i chi fod yn ofalus i beidio â chael eich brathu. Fe’ch cynghorir i wisgo menig amddiffynnol a thrin yr ystlum cyn lleied â phosibl. Rhaid i chi gael milfeddyg neu ofalwr ystlumod profiadol i weld yr ystlum.

Os oes angen cymorth neu arweiniad arnoch, edrychwch ar adran cyngor yr Ymddiriedolaeth Cadwraeth Ystlumod.

 

Ystlumod yn eich tŷ – problem?

Os oes gennych chi ystlumod yn eich tŷ a’u bod yn achosi problem i chi, yna mae’n rhaid i chi gysylltu â Cyfoeth Naturiol Cymru am gyngor ffurfiol fel y gellir datrys pethau’n iawn.

Ystlumod Sir Gaerfyrddin

Mae Sir Gaerfyrddin yn sir ag amrywiaeth o gynefinoedd: arfordir rhagorol gyda thwyni tywod, morfa heli a fflatiau llaid, aberoedd tawel, cyrsiau dŵr, dyffrynnoedd coediog serth ac ucheldiroedd garw gydag ogofâu. Ledled weddill y sir mae clytwaith o goetiroedd a chaeau, gyda gwrychoedd a chloddiau o’u hamgylch. Mae’r rhain i gyd yn gynefinoedd gwerthfawr i ystlumod. Mae yna lawer o hen adeiladau, ysguboriau a hen goed o fewn y dirwedd sydd wedi darparu mannau clwydo gwerthfawr dros y blynyddoedd.

Heddiw, mae llawer o’n cynefinoedd naturiol yn dirywio, gan effeithio ar lawer o’n rhywogaethau ystlumod.

Yn y DU, gwyddys bod 17 rhywogaeth o ystlumod yn bridio, mae 15 wedi’u cofnodi yng Nghymru, a chadarnhawyd 14 ohonynt yn Sir Gaerfyrddin. Mae Grŵp Ystlumod Sir Gaerfyrddin wedi cynhyrchu asesiad o’r cofnodion rhwng 1970 a 2021 y gellir eu lawrllwytho isod. Mae dosbarthiad cofnodion o bob rhywogaeth wedi’i fapio ar gyfeiriad sgwâr 1km. Rhaid peidio â dehongli’r Atlas fel rhywbeth diffiniol neu amnewidiad ar gyfer chwiliadau data cywir gyda CGBGC, yn hytrach dylid ei weld fel canllaw gan fod cofnodion pellach yn cael eu hychwanegu’n barhaus at gronfa ddata CGBGC ac fel ysgogiad ar gyfer arolwg ac ymchwil pellach. Mae’r mapiau’n dangos presenoldeb ystlumod yn unig ac yn ymwneud ag ymdrech arolwg – nid yw absenoldeb cofnodion yn golygu absenoldeb ystlumod.

Atlas Ystlumod Sir Gaerfyrddin 2023

Dolenni Defnyddiol

Ymddiriedolaeth Cadwraeth Ystlumod
Ffôn: 0345 1300 228

Angen help gydag ystlum?
Ffôn: 0345 1300 228

Tudalen Facebook Grŵp Ystlumod Sir Gaerfyrddin

Partneriaeth Bioamrywiaeth Sir Gaerfyrddin 

Ymddiriedolaeth Natur De a Gorllewin Cymru

Cyfoeth Naturiol Cymru

 

 

Cynhelir gan Ganolfan Gwybodaeth Bioamrywiaeth Gorllewin Cymru