Ychwanegwch ddimensiwn newydd i’ch teithiau cerdded lleol a helpwch i gofnodi bioamrywiaeth. Gallech ein helpu i ddod o hyd i dystiolaeth fridio o’r glöyn byw hwn yng Ngorllewin Cymru sy’n prinhau’n gyflym ar eich teithiau cerdded lleol!
Anaml y gwelir glöyn byw’r Brithribin Brown, ond mae ei wyau’n cael eu dodwy ar ddraenen ddu ifanc ac yn hawdd eu gweld os ydynt yn bresennol yn yr hydref a’r gaeaf. Mae’n ymddangos bod ei chwmpas ar draws ardal CGBGC wedi dirywio’n frawychus, o dystiolaeth arolygon rheolaidd o safleoedd canolig/mwy dros 20 mlynedd gan wirfoddolwyr Gwarchod Glöynnod Byw.
Gallech chi chwarae rhan ar eich teithiau cerdded lleol. Os edrychwch ar ein map o ardal CGBGC, gallwch weld a chlicio ar ardaloedd sy’n cynnwys sgwariau 2km wrth 2km (tetrads) lle’r oedd y rhywogaeth yn bresennol o fewn yr 20 mlynedd diwethaf ond heb ei chanfod yn y 5 mlynedd diwethaf. Gan ei fod ar raddfa 1:25,000, bydd pob map tetrad yn dangos ffyrdd a hawliau tramwy cyhoeddus y byddech yn gobeithio dod o hyd iddynt o leiaf rai eginyn drain duon ifanc naill ai mewn gwrychoedd heb eu fflangellu neu mewn corneli prysglog. Mae’r mapiau hefyd yn dangos cyfuchliniau – tir o dan 100m sydd fwyaf tebygol o fod yn gartref i’r wyau. Dylai bod yn wyn ac yn sfferig, hyd yn oed os mai dim ond maint pen pin mawr, eu gwneud yn hawdd eu gweld – gweler y lluniau isod. Gall lens llaw helpu i gadarnhau.
Wyau Brithribin Brown © Richard Smith
Chwiliad am wyau Brithribin Brown © Richard Smith
Beth i’w wneud
Lawrlwythwch map tetrad a rhowch gynnig arni. Byddai’n ddefnyddiol pe baech yn rhoi gwybod i’ch cofnodwr pili-pala sirol trwy e-bost eich bod yn gobeithio chwilio’r tetrad hwnnw. Mae hefyd yn golygu os nad ydych chi’n siŵr, efallai y byddan nhw’n gallu cadarnhau wyau rydych chi’n dod o hyd iddyn nhw neu ddangos wyau eraill i chi er mwyn eu cymharu.
Cliciwch ar y sir am y mapiau tetrad.
Tetrad yw’r enw a roddir ar sgwâr grid 2km x 2km sydd â’i gyfeirnod llawn fel y cod sgwâr 10-km ac yna’r llythyren tetrad (e.e. SN14Y).
Mae’r prosiect hwn yn cael ei redeg ar y cyd â changen Cadwraeth Glöynnod Byw De Cymru.
